Цар тахал гарсантай холбоотойгоор Засгийн газраас эдийн засгийг тэлэх, иргэд, аж ахуйн нэгжүүдэд дэмжлэг үзүүлэх зорилгоор долоон арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэхээр болсон. Үүний нэг нь ноолуур боловсруулах үйлдвэрүүдэд түүхий эд бэлтгэхэд нь зориулж 300 тэрбум төгрөгийн санхүүжилт олгох байв. Ингэснээр малчин бүрийн ноолуурыг 100 мянган төгрөгөөр авч чадна гэж Засгийн газраас баатарлагаар мэдэгдэж, үүнийгээ ч сонгуулиар малчдын саналыг авах гол хэрэгсэл гэж үзсэн нь нууц биш. Гэсэн ч шийдвэрээ хэрэгжүүлэхдээ ноолуураа хар, цагаан, малчдаа нутаг усаар нь ялгаж эхэлсэн юм. Ихэнх аймагт ноолуурын ханш 25-40 мянган төгрөгөөс дээш гарахгүй, зээл хуультай малчдад “Дээшээ тэнгэр хол, доошоо газар хатуу” цаг үе үргэлжилж байна.Ямартаа ч өнгөрсөн баасан гаригт УИХ-ын гишүүн Ш.Раднаасэдээс “Ноолууран эдлэлийн үйлдвэрлэл, экспортыг нэмэгдүүлэхэд Засгийн газраас авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээний талаар” Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайдад тавьсан асуулгын хариуг сонслоо. Бодит нөхцөл байдал ямар байгааг УИХ-ын танхимд тоймтой ярьсан нь энэ. Хуралдааны үеэр Ж.Мөнхбат гишүүн Ч.Улаан сайдаас “Архангайн ноолуур хэзээ 100 мянган төгрөгт хүрэх вэ. Хүрэхгүй бол та хариуцлага хүлээх үү” хэмээн асуухад “Архангайн ноолуур хэзээ 105 мянган төгрөг хүрч байсан юм бэ. Энэ чинь чанараасаа хамаардаг юм. Одоо 40 мянгаар авч байгаа юм билээ. 85 мянгаар зараарай гэдэг жишиг үнийг өгсөн” гэж хариулна лээ. Ноолуурын ханшийг 100 мянгад барина гээд ханхалзаж байсан сайд маань улайчихгүй ингэж хэлж суугаа харагдана. Үнэхээр ноолуурын ханш 100 мянгад хүрэхгүйг мэдсэн юм бол энэ Засгийн газар анхнаасаа хүргэнэ гэж худал ярих хэрэг байсан юм уу. Малчдыг ингэж хуурах шаардлага юу байв.
Энэ нам, Засгийн газар ард түмэнд шилний цаанаас чихэр долоолгоно гэдгийг ёстой жинхэнэ утгаар нь үзүүлж байна. Ноолуурыг 100 мянган төгрөгт хүргэнэ гэж худал цуураад зогсохгүй Нийгмийн даатгалын шимтгэлээс чөлөөлөх тухай шийдвэр гаргаад амжсан. Ил мэдэгдэж байгаагаар Сангийн сайд, Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд нар нь өөр, өөр байр суурь илэрхийлсэн. Нам дотороо нэгдсэн байр суурьт хүрч чадахгүй, ихээхэн маргаантай байгаа гэж дуулдана лээ. Тийм болоод ч тэрүү Нийгмийн даатгалын ерөнхий газар нарийн журмыг нь мэдэхгүй, хүлээж байна гэчихээд тоймтой хариу хэлж чадахгүй байна.
Мөн борлуулалтын орлого нь буурсан ч цомхотгол хийгээгүй аж ахуйн нэгжийн ажилчдад ажилгүйчүүдийн даатгалын сангаас 200 мянган төгрөгийн дэмжлэгийг гурван сарын хугацаанд үзүүлэхээр болсон. Өнөөдрийн байдлаар 200 мянган төгрөг гар дээрээ авсан нэг ч ажилтан алга. Ямар байгууллага, хэрхэн яаж, олгох нь ч тодорхой бус байна. Ямар байгууллагад өгөх, тэд нь хэнд яаж хандах нь бүр ч тодорхой бус байгаа юм. Үүнийг нэхвэл толгойгоо хагалуулж мэдэх шинжтэй болчихоод хий дэмий бүлтгэнэсэн хэдэн аж ахуйн нэгжийн захирлууд л сууцгааж байна. Чаддагаараа татвараас л өдөрт нэг удаа асуудаг, тэд нь бараг сүүлдээ занах маягтай, яахаараа чи үргэлж ийм юм асуугаад байгаа юм гэж.
Бид болж бүтэхгүй, хэзээ үр дүнгээ өгөх нь тодорхой бус зүйлсийг яриад байвал “улс төр хийлээ” гэдэг. Өнгөрсөн 30 жилийн хугацаанд улстөрчдийн ард түмэнд үзүүлсэн нүүр царайг ингэж нэрийддэг болсон хэрэг. МАН болон түүний байгуулсан Засгийн газар энэ удаад мөн л улстөр хийлээ. Сүр дуулиантай зарласан 5.1 их наяд төгрөгийг зарлагадах арга хэмжээнүүдээс нь бүтсэн зүйл одоог хүртэл ганц ч алга байна. Арга ядсан ард түмэн хэрэгжихийг нь хүлээн, тэднийг царайчлахаас өөрийг хийж чадахгүй сууна. Өөр яалтай ч билээ. Үнэндээ хэлсэн ярьсан болгон нь худал, хуурмаг байхаар энэ нам Засагт итгэхэд бэрх юм. Тэр дундаа энэ хүнд цаг үед энэ нөхүүд улс орныг удирдаж авч явж чадах эсэх нь улам л эргэлзээтэй санагдаж байна.
Цар тахал гарч, хөл хорио тогтоосноос хойш олон ч аж ахуйн нэгж хаалгаа барилаа. Сүүлийн гурван сар хөл хориотой, худалдаа үйлчилгээ нь явахгүй болохоор арга ч үгүй биз. Уг нь дэлхийн улс орнууд ямар ч хүнд хэцүү нөхцөлтэй тулгарсан эдийн засаг, эрүүл мэнд хоёртоо эн тэнцүү анхаарал хандуулаад яваад байж болоод байх юм.
Өмнөд Солонгос л гэхэд хэдэн мянган хүн нь халдвартай байлаа гэхэд сонгуулиа хойшлуулж сүржигнэсэнгүй. Ямар нэгэн эрсдэлгүйгээр сонгуулиа зохион байгуулчихлаа. Харин манайх тахлаар далимдуулж зөвхөн хааж боохдоо л бүх анхаарлаа хандуулж байна. Хориглосон, цагдсан хууль тогтоомжууд батлагдмагцаа хэрэгжиж байхад ард түмний амь амьжиргааг дэмжсэн, тусалж дэмжих гэсэн тогтоол шийдвэрүүд нь хэзээ гарах нь улсын нууцад орохоо алдсан журам гээч зүйл дээрээ гацаж, огт хэрэгжихгүй байна.
Монгол Улсад өвчин тахлын үед маш шуурхай хэрэгжиж, ажиллаж байгаа зүйл юу байна гээч. Бүх талын хориглосон хууль, журам гарангуутаа хэрэгжиж байна. Мөн шүүх, шорон хорихууд, мөрдөн байцаалт л маш идэвхтэй цаг наргүй ажиллаж байна. Энэ нь ч У.Хүрэлсүхийн Засгийн өнгийг тодорхойлох мэт. Хэвлэл мэдээллийн бүхий л сувгийг та нэг анзаараад үзээрэй. Тэрнийг хорив, энийг шүүв, ийм хэвлэлийн байгууллагыг хаана гэсэн мэдээгээр л дүүрсэн байгаа. Тэгээд цааш нь одоо тэрийг барина, тэр луйварчин сул чөлөөтэй явж байна, АТГ маш сайн ажиллаж тийм хүнийг мөнгөө тоолоод сууж байхад нь барив, машин явуулахгүй, өө одоо хэд хоног явуулаад үзье гэсэн мэдээ мэдээлэл л хахаж байна. Харин ийм эдийн засгийн тусламж үзүүлэв, ингэж ажиллах нөхцөл, татварыг хөнгөллөө, тэдэн ажлын байр нэмлээ гэсэн мэдээ үзээд өгье гэсэн ч алга байна.
О.Ариунцэцэг
Эх сурвалж: Өдрийн сонин
