- СҮҮЛИЙН ХЭДХЭН ХОНОГТ 10 ХҮҮХЭД ЦАГ БУСААР ЭНДЖЭЭ -Сүүлийн хэдэн сарын хугацаанд хөл толгойгүй л сонгууль ярилаа. Нийгэм тэр чигээрээ л улс төрийн мананд төөрч ар амьдралаа мартчихаад байх шиг. Гэтэл ердөө арваадхан хоногийн хугацаанд эцэг эх асран хамгаалагч, аж ахуйн нэгж байгууллагуудын хайхрамж, болгоомжгүй, хэнэггүй байдлын улмаас 10 орчим хүүхэд эндсэн харамсалтай тоо ар араасаа хөвөрч байна. Танай нам, манай нам гэж талцсаар танхил үрсээ хөсөр хаяжээ, монголчууд. Хамгийн эмзэглэмээр нь ой гарантай хоёр ч хүүхэд ахуйн хүрээний ослын улмаас хорвоогийн мөнх бусыг үзүүлээд байна.
• Тавдугаар сарын 27-ны өдөр Баянзүрх дүүргийн 11 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах Маршалын гүүрний зүүн хойно, Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнгийн урд орших усан халианд 8-12 насны дөрвөн хүүхэд живж нас барсан. Тус газарт ажил явуулж байсан “Хан талст” компанийн үйл ажиллагааг зогсоох шийдвэрийг нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газраас гаргаад байсан ч хэрэгжүүлж зөрчлөө арилгаагүйн хар гор гарч дөрвөн хүүхдийн амийг авч одсон.
• Зургадугаар сарын 1-ний өдөр буюу Эх үрсийн баяраар Баянгол дүүргийн XV хороо, 1000-н нэрийн барааны дэлгүүрийн зүүн талын 23 дугаар байрны гаднах тоглоомын талбайд 12 настай охин савлуурт даруулсан. Үүний улмаас охины тархины яс цуурч, цус хуралт үүсч хүнд гэмтэл авсан.
• Зургадугаар сарын 13-ны өдрийн 23:25 цагт Ховд аймгийн Жаргалант сумын Тахилт багийн 10 дугаар гудамжинд ой долоон сартай эмэгтэй хүүхэд таван метрийн гүн жолонд унаж амь насаа алдсан.
• Зургадугаар сарын 14-нд Хөвсгөл аймгийн Бүрэнтогтох сумын нутаг “Хар боом” гэх газарт сонгино түүхээр явсан 15-17 насны хоёр хүүхэд 600 орчим метр өндөр хадан хясаанаас унаж амь насаа алджээ.Тэд нийслэлийн Сонгинохайрхан дүүргээс Бүрэнтогтох суманд очоод байжээ.
• Зургадугаар сарын 15-ны өдөр Сүхбаатар аймагт нэг настай хүү шатахуун уусны улмаас нас барсан байж болзошгүй нөхцөл байдал тогтоогдоод байна.
Сонгууль гэж шуугилдаж байх хооронд 10 хүүхэд амиа алдаад байна. Энд зөвхөн осолдож нас барсан, хүнд гэмтсэн хэдхэн жишээг л дурдлаа. Үүнээс гадна Гэмтэл согог судлалын үндэсний төвийн Түлэнхийн тасаг хүүхдүүдийн хөлд битүү дарагдаад байна. Эцэг эх асран хамгаалагчийн хайхрамж болгоомжгүй, хэнэггүй зангаас болж жилд л 2500 орчим хүүхэд халуун тогоонд шалзлагдаж түлэнхийн тасагт хүргэгдэж ирдэг гэх тоон мэдээлэл байна. Тэдний дийлэнх нь сэхээн амьдруулах тасагт ирдэг талаар ГССҮТ-өөс мэдэгдлээ.
Өдөрт л нэг хүүхэд эндсэн гэх харамсалтай мэдээ олныг халаглуулж буй. Ийм хэрэг өдөр бүр шахуу бүртгэгдэж байгаа нь эцэг эх асран хамгаалагчид учирч болох аюулаас урьдчилан сэргийлэхгүй байгаатай шууд холбоотойг мэргэжилтнүүд онцолж байна.
ЦЕГ-ын Хэвлэл мэдээллийн төвийн дарга, цагдаагийн дэд хурандаа Б.Баатархүү “Ахуйн ослоос болж хүүхдийн амь нас хохирч байгаа хэргийн цаана олон асуудал байдаг. Хүнд тэр бүр анзаарагдахгүй хүүхдэд аюултай орчин үүсчихээд байна. Энэ асуудал дээр төр засгаас бодлого, зохицуулалт шаардахаас илүү иргэд өөрсдөөсөө эхлэх хэрэгтэй. Та, би гэлтгүй хүн бүр амьдарч буй орчноо тойруулаад ажиглачих. Аюултай зүйл юу байна, анзаарчих хэрэгтэй. Өнөөдөр таны хашаан дахь жорлонгийн хаалганы түгжээг танаас өөр хэн хийх юм бэ. Хорооны Засаг дарга юм уу, хэсгийн цагдаа очоод “Жорлонгийнхоо хаалганд түгжээ хий” гэж хэлэхгүй биз дээ. Та ус буцалгачихаад ширээний буланд тавьж байгаагаас л энэ аюул осол эхэлдэг. Жаахан хүүхэд тань очиж татаад л түлэгдэнэ. Аж ахуйн нэгж байгууллагууд барилгаа тойруулаад хар. Цахилгааны утас ил байна уу анзаар. Хүүхэд тогонд цохиулаад нас барсан хэрэг түрүүхэн л бүртгэгдсэн шүү дээ. Орон сууц хорооллын иргэд ч анзаарах хэрэгтэй. Цонхондоо хаалт хийсэн байна уу, таны хүүхэд дамжиж авираад уначих юм биш биз гээд аюулыг илрүүлэх тал дээр анхаарах хэрэгтэй байна. Ийм хүүхэд ингэж нас барсан байна гэж халаглахаас илүү, сэрэмжлэх хэрэгтэй” гэсэн юм.
Олон улсад аюулыг илрүүлэх өдрийг тэмдэглэж, болзошгүй эрсдэлээс урьдчилан сэргийлдэг жишиг байдаг. Энэ өдрийн хүрээнд эцэг эх асран хамгаалагчдад учирч болох аюул ослын тухай сургалт зохион байгуулж, нөлөөллийн ажил явуулж эрсдэлээс урьдчилан сэргийлдэг. Мөн амьдарч буй орчинд ямар аюул байгааг илрүүлж засч залруулж, сэрэмжлүүлдэг. Монголчууд баяр ёслол, найр наадмыг өндөр ач холбогдол өгч ёслол төгөлдөр тэмдэглэдэг ард түмэн. Аюулыг илрүүлэх өдрийн хүрээнд эцэг эх, асран хамгаалагчдад хүүхдийг аюул ослоос урьдчилан сэргийлэх тухай жаахан ч гэсэн ойлголт өгчихвөл бага насны хүүхдүүдийг 600 метрийн өндөр хавцал руу сонгино түүгээд ир гэж явуулалгүй учирч болох эрсдэлийг урьдчилан тооцоолдог болох биз. Шөнийн 23:00 цагт ой гарантай охиноо анхааралгүй орхиж нүхэн жорлон руу мөлхүүлэхгүй байх. Нялх үрс хэдэн зуугаараа халуун тогоонд түлэгдэж, Түлэнхийн тасагт тарчлан хэвтэхгүй болов уу. Аюулыг илрүүлж, урьдчилан сэргийлэх ажил, арга хэмжээг авах талаар нөлөөллийн ажил явуулж эцэг, эх асран хамгаалагчдад багахан ч гэсэн ойлголт өгөхгүй бол сонгуульдаж байх хооронд дахиад хэдэн ч хүүхэд усанд осолдож, нүхэн жорлонд унаж тарчлан зовж нас барахыг таашгүй.
Өнөөдөр манайд хүүхдэдээ хайхрамжгүй хандаж үүргээ биелүүлэлгүй хүүхдийн амь нас эрүүл мэндийг эрсдэлд оруулж байгаа эцэг эхчүүдэд хариуцлага тооцох эрхзүйн орчин дутмаг байна. Гэрийн гадаа шатахуун хаяж хүүхдийнхээ амийг авсан эцэг эхэд хүлээлгэх хариуцлага манайд алга.
Гэр бүл, хүүхэд, залуучуудын хөгжлийн газрын Хүүхдийн эрхийн бодлогын хэрэгжилт хариуцсан ахлах мэргэжилтэн Ж.Азжаргал “Манай улсын нийт хүн амын 36 орчим хувийг 0-18 хүртэлх насны хүүхэд эзэлж байна. Бидний зүгээс хүүхэд аливаа эрсдэлд өртөж хохирохоос урьдчилан сэргийлэх үйл ажиллагааг үр дүнтэй тасралтгүй зохион байгуулах нь чухал учраас нийт ажлынхаа 60 орчим хувийг энэ чиглэл рүү хандуулдаг. Хүүхдийн асуудлыг шийдвэрлэхэд салбар болон байгууллагуудын хамтын ажиллагаа, ажлын уялдаа холбоог сайжруулах шаардлагатай байдаг” гэв. Хүүхдийг эрсдэлд өртөж хохирохоос урьдчилан сэргийлж ажиллахад байгууллага хоорондын уялдаа холбоо сайн байх шаардлагатайг ГБХЗХГ-аас онцолж байна.
Монгол Улсын Хүүхдийн эрхийн тухай хуулийн 10 дугаар зүйл, Хүүхэд хамгааллын тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийг тус тус үндэслэн эцэг эх, асран хамгаалагч хүүхдийн эрүүл мэнд, амь нас хохирохоос урьдчилан сэргийлэх, болзошгүй осол, гэмтлээс хамгаалах чиглэлээр байнга анхаарал хяналт тавьж байхыг Гэр бүл, хүүхэд, залуучуудын хөгжлийн газраас анхааруулж зөвлөмж гаргажээ.
Зөвлөмжид
• Хүүхдийн чөлөөт цаг, зуны амралтыг үр бүтээлтэй өнгөрөөх тал дээр анхаарч, тэднийг юу хийж байгаа, ямар хүүхэдтэй үерхэж, нөхөрлөж байгаад нь байнгын анхаарал хандуулах
• Өөрийгөө болон бусдыг гэмтээх тоглоомоор (үрлэн сумтай буу, чавх гэх мэт) хүүхдийг тоглуулахгүй байх
• Ус буцалгагч, халуун индүү, будаа агшаагч, халуун савтай болон данхтай цай, савтай халуун ус, тос зэргийг хүүхдийн гар, хөлнөөс хол байлгах
• Тагт, цонхны бэхэлгээг заавал хийж, бага насны хүүхдийг цонх, тагтаар хэт тонгойж болохгүй, унаж болзошгүй гэдгийг тогтмол хэлж сануулах
• Гол усны ойр орчимд харгалзах насанд хүрсэн хүнгүйгээр тоглож байгаа хүүхдийн аюулгүй байдалд анхаарал хандуулж, зөвлөмж анхааруулга өгөх, мэдээллийг Хүүхдийн тусламжийн 108 утасны үйлчилгээний төв, Цагдаагийн байгууллагын 102 утас, Онцгой байдлын газрын 101 дугаарт заавал мэдээлэх
• Хүүхдээ тоглуулахаас өмнө тоглоомын талбайг шалгаж тоглоомын тоног төхөөрөмж эвдэрсэн эсэх, хүүхэд гацах, хувцсаараа гогдох, гэмтэх зүйлүүдийг аюулгүй болгох, урьдчилан сэргийлж, тоглоомын талбайн гадаргууд хурц ирмэгтэй, хагарсан шил зэрэг зүйлүүд байвал зайлуулсны дараа хүүхдээ тоглуулах” гэжээ.
О.Дашням
Эх сурвалж: Өдрийн сонин
